Thứ Sáu, 24 tháng 1, 2020

Tục đón năm mới trên thế giới

Trang Hostel World liệt kê 8 truyền thống đón giao thừa được đánh giá là "kỳ lạ" nhất thế giới.

Tây Ban Nha

Vào giao thừa, người dân Tây Ban Nha thường có truyền thống ăn nho mừng năm mới. Khi tiếng chuông nhà thờ đồng loạt điểm 12 tiếng báo hiệu năm mới đến, người dân sẽ vội vàng nhai 12 quả nho. Mỗi quả nho phải ăn hết sau một tiếng chuông. Người dân tin rằng nếu sau 12 tiếng chuông, ai chưa ăn hết 12 quả nho sẽ có một năm xui xẻo và ngược lại.

Nhiều người thắc mắc tại sao người Tây Ban Nha lại ăn nho, thay vì loại quả khác. Phương án thuyết phục đuọc nhiều người nhất vì nho nhỏ, nên mọi người có thể kịp ăn hết một quả trong khoảng thời gian đồng hồ điểm một tiếng. Ảnh: Expatica.

Scotland

Với người dân Scotland, họ tin rằng may mắn của bản thân sẽ do người khác đem lại trong năm mới. Do đó, trong đêm giao thừa, mọi người sẽ tới nhà nhau kèm theo rượu, bánh mì nho khô và một mẩu than củi đen. Người xông đất sẽ là những chàng trai trẻ. Họ tin rằng nếu làm thế, cả năm sẽ gặp nhiều may mắn.

Czech

Người dân Czech có truyền thống cắt táo trong đêm giao thừa. Quả táo sẽ được bổ ngang, và nếu lõi của nó hình sao 5 cánh, người bổ sẽ có một năm may mắn, giàu có, mạnh khỏe. Nếu lõi của quả táo hình chữ thập, người dân sẽ coi đó là vận rủi. Truyền thống cắt táo cũng được người dân thực hiện vào đêm Giáng sinh.

Hy Lạp

Vào đêm giao thừa, người dân thường có thói quen chơi bài hoặc xúc xắc. Họ hy vọng rằng hạnh phúc, may mắn trong năm mới sẽ đến với những người chiến thắng.

Italy

Người Italy có truyền thống mặc đồ lót đỏ - tượng trưng cho sự may mắn trong đêm giao thừa và năm mới. Do đó, sau dịp Giáng sinh, đồ lót đỏ được bày bán với số lượng lớn ở khắp đất nước, phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.

Argentina

Người dân Buenos Aires có một cách chào đón năm Trung tâm dịch thuật mới khác lạ: vào ngày cuối cùng của năm cũ, họ sẽ xé những giấy tờ, tài liệu không dùng đến. Điều này tượng trưng cho việc để lại quá khứ sau lưng. Vào giữa trưa, mọi người sẽ ném những mẩu giấy vụn đó từ trên cửa sổ xuống, khắp thành phố như được bao trùm trong một cơn mưa hoa giấy.

Brazil

Cũng có truyền thống mặc đồ lót trong ngày đầu năm, nhưng người dân Brazil lại chọn màu trắng - tượng trưng cho sự ngây thơ, thuần khiết, trong sáng. Ở một số khu vực, người dân cũng đặt nến trên cát dọc bãi biển. Họ tin rằng điều này sẽ mang đến tiền bạc, hòa bình và tình yêu trong tương lai.

Nhật Bản

Theo truyền thống, người Nhật thường có thói quen ăn bánh mochi trong năm mới với mong ước trường thọ, hạnh phúc trong cuộc sống. Tuy nhiên, từng có nhiều người Nhật đã chết vì bị nghẹn khi ăn loại bánh này.

Anh Minh (Theo Hostel World )

Nhà hàng quanh Hồ Gươm kín chỗ VIP xem pháo hoa Giao thừa

Năm nay, nhiều nhà hàng, quán cà phê quanh Hồ Gươm tiếp tục bán chỗ ngồi xem pháo hôm đêm Giao thừa. Giá vé cũng tương đương năm ngoái, dao động từ 500.000 đến hơn 1,6 triệu đồng tuỳ vị trí và góc nhìn. Hầu hết đều bán vé đi kèm một đồ ăn hoặc đồ uống.

Pháo hoa tầm cao tại Hồ Gươm. Ảnh: Giang Huy

Pháo hoa tầm cao tại Hồ Gươm. Ảnh: Trung tâm dịch thuật Giang Huy

Tuy nhiên, một số cơ sở hiện hết chỗ ngồi ở ngoài trời, chỉ còn trong nhà với giá rẻ hơn. "Cả ba cơ sở của chúng tôi đều hết chỗ ngồi ngoài ban công với giá 1,65 triệu đồng. Hiện chỉ còn chỗ ngồi trong nhà ngắm pháo hoa qua cửa kính với giá gần 1,2 triệu đồng", nhân viên một nhà hàng trên phố Cầu Gỗ cho biết sáng nay (29 tháng Chạp).

Mức vé hơn 1,6 triệu đồng đã bao gồm một suất ăn và một ly rượu vang. Nhà hàng này cũng tính vé trẻ em cao dưới 1 m là 590.000 đồng.

Để đặt bàn, khách hàng có thể gọi điện và chuyển khoản thanh toán trước. Dù vậy, nhiều nhà hàng vẫn khuyên khách nên đến chọn bàn để xem góc nhìn thực tế và trực tiếp thanh toán để lấy vé luôn. Một vài nhà hàng bán vé hơn một triệu đồng cũng có chương trình văn nghệ chào năm mới để phục vụ khách trước khi xem pháo hoa.

Một số cơ sở khác ở khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục tầm nhìn hạn chế hơn cũng bán chỗ xem pháo nhưng giá rẻ hơn, chỉ khoảng 300.000 đến 600.000 đồng nhưng chỉ kèm một đồ uống như cà phê, bia...

Giao thừa Tết Canh Tý, Hà Nội sẽ bắn pháo tại 30 quận, huyện với 6 điểm bắn tầm cao và 24 điểm tầm thấp. Trong đó, 6 điểm pháo hoa tầm cao gồm: Khu vực hồ Gươm (Hoàn Kiếm); Vườn hoa Lạc Long Quân (quận Tây Hồ); Sân vận động Mỹ Đình (Nam Từ Liêm); Công viên Thống Nhất (Hai Bà Trưng); Hồ Văn Quán (Hà Đông); Thành cổ Sơn Tây (thị xã Sơn Tây).

Anh Tú

Săn cá niên dưới đáy sông

Chập Trung tâm dịch thuật tối mỗi ngày, anh Nguyễn Đức Hải, 39 tuổi, ở xã Trà Mai, huyện Nam Trà My, ăn bữa cơm tối xong thì bắt đầu công việc bắt cá niên dưới đáy sông. Cho đồ nghề vào balô, anh Hải chạy khoảng một km thì đến cầu Trà Tập, bắc qua sông Tranh - nơi có những ghềnh đá nước trong vắt, chảy xiết.

Đến bờ sông, anh Hải lấy đèn pin và một chiếc vợt gắn vào tấm lưới rộng hơn 20 cm. Nhúng kính lặn xuống nước, anh Hải lấy dầu gội đầu đánh bụi bẩn bám vào. "Cách làm này giúp kính trong suốt, khi xuống nước dễ quan sát nơi cá trú ngụ", anh giải thích.

Anh Hải lặn xuống đáy sông săn cá niên. Ảnh: Đắc Thành.

Dòng sông Tranh bắt nguồn từ ngọn núi Ngọc Linh cao nhất miền Trung đổ về xuôi, gặp những bãi đá nhô lên tạo ra âm thanh róc rách. Anh Hải đeo kính lặn, miệng ngậm đèn pin, tay cầm vợt lặn sâu xuống đáy sông, để lại một đốm sáng lóe lên mặt nước.

Thấy con cá niên to hơn ngón chân cái, dài gần 10 cm, anh Hải dùng vợt khéo léo để cá nằm lọt vào lưới. "Bắt cá đòi hỏi thao tác phải nhẹ nhàng, nếu phát ra tiếng động lớn chúng chạy thoát rất nhanh", người thợ săn cá nói.

Cá nằm gọn trong vợt, anh Hải dùng tay nắm chặt rồi ngoi lên mặt nước thở. "Mỗi lần lặn xuống tôi nín hơi dài nhất khoảng một phút, tuy nhiên gặp những vũng nước xoáy thì 30 giây phải ngoi lên", anh Hải kể, cho hay có lúc gặp 2-3 con thì nhanh chóng lên thở rồi lặn xuống liền.

Thành quả sau một lần lặn là hai con cá niên. Ảnh: Đắc Thành.

Giắt cá niên vào lưng quần, anh Hải giải thích lúc nào cũng mặc quần loại vải thun, xung quanh lưng quần để hơn 10 con cá rồi mới lên bờ.

Cá niên thường sống theo bầy đàn, tập trung nhiều ở những vùng nước sâu dọc sông, suối đầu nguồn. Chúng sống nhiều nhất là những thác nước, nghềnh để ăn rêu bám trên đá. Ban ngày cá niên nhanh nhẹn, khôn khéo, rất khó bắt. Ban đêm cá di chuyển chậm nên mới bắt được.

Thịt cá niên trắng, thơm, không tanh, nhiều chất dinh dưỡng nên được chế biến làm món đặc sản của địa phương. Trong đó, phổ biến nhất là kho, nấu rau răm, nướng hoặc chiên giòn. "Đặc biệt nhất là ruột cá niên nấu với rau rừng, loại này có vị đắng của bộ mật và ruột, được nhiều người ưa thích", anh chia sẻ.

Lặn bắt cá trên sông Tranh thường xuyên, anh Hải thuộc nằm lòng những điểm cá trú ẩn. Bắt hết nơi này anh bơi xuôi dòng nước chuyển qua nơi khác. "Trước đây mỗi lần lặn bắt cá to bằng cổ tay, nhưng nay không còn nhiều, chỉ thường gặp cá to bằng ngón chân cái", anh nói.

Một kg cá niên bán tết có giá trên 400.000 đồng. Ảnh: Đắc Thành.

Một kg cá niên bán Tết giá trên 400.000 đồng. Ảnh: Đắc Thành.

Nghề lặn bắt cá cho anh Hải nguồn thu nhập khá, tuy nhiên luôn đối diện với nguy hiểm. Có lúc đang lặn thì bất ngờ gốc cây trôi qua đâm trúng hay gặp những hố nước xoáy rất khó thoát ra.

"Cách đây gần một năm, một người lặn bắt cá gặp vùng nước xoáy và tử vong, do không biết thoát ra ngoài", anh Hải kể và chia sẻ nếu gặp dòng xoáy thì lặn theo vòng nước chảy để nổi lên, lặn theo hướng thẳng đứng sẽ bị cuốn xuống.

Đến 20h, anh Hải kết thúc công việc trở về nhà, thành quả là hơn 3 kg cá niên cho vào túi bóng để trong tủ lạnh bảo quản. "Ngày ít bắt được 2 kg, ngày nhiều bắt 5 kg. Giá bán ngày thường 280.000 đồng; tháng cận Tết hơn 400.000 đồng một kg", anh nói.

Cá niên còn gọi là cá sỉnh cao hay cá mát có danh pháp khoa học Onychostoma gerlachi. Ở Việt Nam, loài cá này sinh trưởng tự nhiên trên khắp các sông suối thuộc vùng núi. Bề ngoài cá niên trông giống cá chép nhưng thân mình thon thả, phần vảy cá màu ánh bạc, vây pha chút màu vàng nhạt, óng ánh dưới ánh nắng mặt trời. Cá đắt, nhưng hiện chưa nhân giống và nuôi được.

Hai người viêm phổi Vũ Hán cách ly tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Tối 23/1, đại diện Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận 2 bệnh nhân dương tính với virus nCoV là ông Li Ding sinh năm 1954 và con trai Li Zichao, sinh năm 1992. Hai cha con đã lây bệnh viêm phổi cấp cho nhau. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đã có mặt khẩn cấp tại Bệnh viện Chợ Rẫy trong đêm để chỉ đạo phòng chống bệnh lây lan.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Sang, Khoa Bệnh Nhiệt đới, cho biết ông Li Ding từ thành phố Vũ Hán (nơi khởi phát viêm phổi do nCoV) đến Hà Nội ngày 13/1, sau đó di chuyển vào Nha Trang. Người con của ông ở Long An từ 4 tháng trước, ra Nha Trang gặp bố, sau đó tiếp tục cùng đi TP HCM và Long An. Đến ngày 17/1 bố bắt đầu sốt và ngày 20/1 con có các triệu chứng tương tự. Hai cha con được đưa vào Bệnh viện Chợ Rẫy tối 22/1.

Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn mặc đồ bảo hộ vào phòng cách ly thăm 2 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy tối 23/1. Ảnh: Đ.H

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn mặc đồ bảo hộ chuẩn bị vào phòng cách ly thăm 2 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy tối 23/1. Ảnh: Đ.H.

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết trường hợp hai bố con bệnh nhân là bằng chứng xác thực về việc virus nCoV có thể lây từ người sang người.

"Đây là vấn đề lây nhiễm rất nghiêm trọng", Thứ trưởng Sơn nhấn mạnh.

Được điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế, Trung tâm dịch thuật hiện tình trạng 2 bệnh nhân ổn định, hạ sốt, ăn uống được.

Hai bệnh nhân đã di chuyển qua nhiều địa phương, bằng nhiều phương tiện máy bay, tàu hỏa, taxi, tiếp xúc với nhiều người nên khả năng lây lan bệnh rất có thể xảy ra.

Bệnh viện Chợ Rẫy thực hiện quy trình cách ly phòng chống dịch toàn viện. Tất cả trường hợp sốt nghi ngờ có liên quan đến virus nCoV tại khoa Khám bệnh và Cấp cứu đều phải lấy bệnh phẩm xét nghiệm.

Đại diện Viện Pasteur TP HCM cho biết kết quả xét nghiệm thường có sau 4-6 giờ, nên cần phải mở rộng diện tầm soát, không để dịch bệnh lây lan.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết viêm phổi

Bộ Y tế đã có Hướng dẫn tạm thời giám sát và chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona nCoV . Theo đó, người có các triệu chứng viêm đường hô hấp hoặc nghi ngờ mắc bệnh như sốt, ho, khó thở không nên đi du lịch hoặc đến nơi tập trung đông người. Người chăm sóc bệnh nhân phải thực hiện các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang, kính mắt, găng tay, mũ áo... rửa tay với xà phòng sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân.

Những người tiếp xúc gần người bệnh cần phải được giám sát. Cụ thể là những người làm việc trong khoảng cách gần, hoặc cùng phòng làm việc với người bệnh; người ngồi cùng hàng hoặc trước sau hai hàng ghế (2 mét) trên cùng một chuyến xe, toa tàu, máy bay. Người sống trong cùng một gia đình với trường hợp xác định bệnh.

Đối với gia đình, cần vệ sinh thông khí, thông thoáng nhà ở, lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng chất tẩy rửa như xà phòng hoặc dung dịch khử khuẩn. Đặc biệt, các chất tiết đờm hô hấp của bệnh nhân phải được xử lý triệt để bằng dung dịch khử khuẩn có chứa 1,25 Clo hoạt tính...

Hai số điện thoại "nóng" được Bộ Y tế công bố để thông tin về bệnh viêm phổi cấp do virus nCoV 0989671115, 0963851919. Bộ khuyến cáo người dân liên hệ đến Cục Y tế dự phòng hoặc cơ quan y tế gần nhất, nếu nghi ngờ viêm phổi hoặc bị viêm phổi.

Bệnh viêm phổi cấp tính khởi phát ở Vũ Hán ngày 31/12/2019 với 41 người nhập viện, sau đó lan nhanh nhiều thành phố khác và xuất hiện ở Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ. Nguyên nhân gây bệnh là chủng virus thuộc họ Corona chưa từng được biết đến, được đặt tên là nCoV, gây bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp. Đến ngày 23/1, hơn 640 người Trung Quốc bị viêm phổi cấp, 17 người chết, 3 thành phố trong đó có Vũ Hán bị phong tỏa nội bất xuất ngoại bất nhập.

Lê Phương

Viêm phổi Vũ Hán - bài kiểm tra với ông Tập

"SARS buộc cả nước phải chú ý đến cuộc sống của người dân", ông nói trong dịp kỷ niệm 10 năm khủng hoảng SARS nổ ra năm 2003. "Chúng ta đã đạt được tiến bộ lớn, nhưng bước chân của chúng ta vẫn rất chậm, đặc biệt là về mặt y tế".

Khi dịch viêm phổi Vũ Hán đang lan rộng khắp Trung Quốc và toàn cầu khiến 25 người tử vong, Trung Quốc đang phải đối mặt với bài kiểm tra về việc họ đã thay đổi thế nào kể từ năm 2003, cả về khả năng phản ứng của hệ thống y tế, lẫn cách chính phủ trung ương xử lý khủng hoảng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Macau tháng 12/2019. Ảnh: Reuters .

Phát biểu trong tuần này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình yêu cầu "dốc hết sức" để ngăn chặn sự lây lan của virus và điều trị cho những người nhiễm bệnh. Ông dường như muốn phát đi thông điệp rõ ràng: những sai lầm từ thời khủng hoảng SARS (Hội chứng hô hấp cấp tính nặng) sẽ không lặp lại.

Viêm phổi Vũ Hán là cuộc khủng hoảng mới nhất ông Tập đối mặt, khi ông còn đang "đau đầu" với nhiều vấn đề như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, biểu tình ở Hong Kong và vấn đề Đài Loan.

Ông Tập là lãnh đạo Trung Quốc tập trung nhiều quyền lực nhất vào tay mình kể từ thời Mao Trạch Đông. Mặc dù việc này mang lại cho ông sự kiểm soát to lớn, điều đó cũng có nghĩa mọi cuộc khủng hoảng là bài kiểm tra về khả năng lãnh đạo của ông.

Sau khi ông Tập đưa ra lời hiệu triệu, các nỗ lực kiểm soát virus đã được đẩy mạnh trên toàn quốc. Các cơ quan y tế yêu cầu phản ứng ở mức cao nhất, vốn thường được sử dụng để xử lý dịch hạch hoặc dịch tả. Ngày 23/1, thành phố Vũ Hán với 11 triệu dân ở miền trung Trung Quốc, nơi khởi phát dịch, đã bị phong tỏa , các phương tiện công cộng bị cấm rời thành phố.

Dịch viêm phổi có thể là cơ hội của Trung Quốc để xua đi bóng ma SARS. Tuy nhiên, nó cũng có thể phơi bày rằng sau 17 năm, các lỗ hổng cơ bản vẫn tồn tại khi xử lý khủng hoảng và tình trạng này có thể dẫn đến nguy hiểm lớn hơn nhiều trong tương lai.

Trường hợp nhiễm SARS đầu tiên được xác định ở miền nam Trung Quốc vào tháng 11/2002. 8.000 người sau đó mắc bệnh trên toàn thế giới, phần lớn ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, ngay cả khi căn bệnh lây lan rộng khắp tỉnh Quảng Đông, truyền thông Trung Quốc bị kiểm duyệt, bệnh nhân và người nhà bị ngăn nói về căn bệnh. Các quan chức hạ thấp mức nghiêm trọng của vấn đề vì không muốn gây tổn hại đến kinh tế và "ổn định xã hội" - những thước đo quan trọng để họ được thăng chức.

Cho đến khi Tưởng Ngạn Vĩnh, bác sĩ quân đội Trung Quốc về hưu, vạch trần việc che đậy này vào đầu năm 2003, phần lớn Trung Quốc và phần còn lại của thế giới mới nhận thức được mối nguy hiểm thực sự. Nhưng khi đó SARS đã lan rộng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố virus là "mối đe dọa toàn cầu" và những nỗ lực ngăn chặn lây lan được thúc đẩy trên toàn thế giới.

Trong những tháng sau đó, chính phủ Trung Quốc chính thức xin lỗi vì báo cáo chậm về dịch bệnh và bộ trưởng y tế nước này cùng thị trưởng Bắc Kinh bị cách chức.

Trong khủng hoảng hiện tại , Trung Quốc trên bề nổi có vẻ xử lý tốt hơn rất nhiều so với thời SARS. Giới chức ở Vũ Hán đã cảnh báo công chúng về loại virus mới vào giữa tháng 12, ngay sau khi các trường hợp đầu tiên được xác định. Tuyên bố của ông Tập 4 tuần sau đó thúc đẩy mạnh mẽ phản ứng của các địa phương và mức độ nguy hiểm của dịch bệnh được công khai.

Tuy nhiên, còn có một vấn đề ẩn đằng sau. Trung Quốc có câu thành ngữ "trời cao, hoàng đế ở xa". Mặc dù quyền lực tập trung vào chính quyền trung ương, chính quyền địa phương không phải lúc nào cũng hành động như Bắc Kinh muốn. Các yêu cầu từ trung ương như xử lý tham nhũng, hạn chế ô nhiễm hay tăng tính minh bạch không phải lúc nào cũng được các tỉnh thành thực hiện nghiêm túc.

Có nhiều dấu hiệu cho thấy các quan chức ở Vũ Hán đã hạ thấp nguy cơ của virus trong vài tuần, gây chậm trễ trong việc ngăn chặn lây lan. Mặc dù trường hợp đầu tiên được phát hiện vào ngày 8/12, phải đến ngày 14/1, các quan chức ở Vũ Hán mới đưa ra biện pháp kiểm tra tại nơi công cộng để phát hiện người nhiễm bệnh. Giữa khủng hoảng, một cuộc họp đảng lớn của tỉnh Hồ Bắc vẫn được tổ chức ở Vũ Hán và hơn 40.000 gia đình được mời tham dự một bữa tiệc trong nỗ lực lập kỷ lục thế giới.

Phát biểu với truyền thông nhà nước, các quan chức Vũ Hán nói rằng loại virus này khó có thể lây từ người sang người. Các quan chức trung ương ban đầu lặp lại đánh giá này: Vương Nghiễm Phát, người đứng đầu nhóm các nhà nghiên cứu được Bắc Kinh cử đi điều tra tình hình, ngày 11/1 nói rằng dịch bệnh đã được kiểm soát. Tuy nhiên, chính ông sau đó bị chẩn đoán nhiễm virus.

Chính quyền Vũ Hán cũng cố gắng kiểm soát thảo luận về virus. Trung tâm dịch thuật Truyền thông nhà nước đưa tin cảnh sát bắt 8 người vào đầu tháng một vì phát tán "tin đồn" rằng virus có liên quan đến SARS. Cơ quan y tế sau đó xác nhận cả hai căn bệnh đều do virus thuộc chủng corona gây ra.

Ngay cả khi các nhà nghiên cứu ở Anh ước tính dịch bệnh lây lan có thể ảnh hưởng ít nhất 1.700 người, không có trường hợp mới nào được báo cáo ở Vũ Hán, mặc dù các ca nhiễm được phát hiện ở quốc gia khác. "Virus chỉ ảnh hưởng đến du khách nước ngoài thôi à?", một người hỏi một cách mỉa mai trên mạng xã hội.

Chỉ đến khi các thanh tra từ Bắc Kinh đánh giá tình hình thì báo động đúng mức mới được đưa. Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước CCTV, Chung Nam Sơn xác nhận bệnh "lây truyền từ người sang người" và cảnh báo tỷ lệ lây nhiễm rất cao.

Các nước có bệnh nhân nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán tính đến ngày 23/1. Bấm vào ảnh để xem đầy đủ.

Các nước có bệnh nhân nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán. Bấm vào ảnh để xem đầy đủ .

Phát biểu với truyền thông nhà nước trong tuần này, Thị trưởng Vũ Hán Chu Tiên Vượng thừa nhận cảnh báo của thành phố "không đủ".

Dù vấn đề này là do sự quan liêu hay che đậy có động cơ chính trị, sự chậm trễ đến vào thời điểm không thể tệ hơn: mùa "xuân vận" đang diễn ra, hàng trăm triệu người di chuyển khắp đất nước, chen chúc nhau trên các chuyến tàu, xe khách và máy bay để về quê vào dịp Tết.

Lệnh phong tỏa Vũ Hán không được đưa ra cho đến ngày 23/1, tức 29 Tết. Một người phụ nữ được chẩn đoán nhiễm virus ở Hàn Quốc cho biết cô từng đi khám ở Vũ Hán nhưng được cho ra về và được rời Trung Quốc.

Việc kiểm duyệt báo chí và internet ở Trung Quốc khiến thông tin được lan truyền chậm trễ, người dân chỉ có thể dựa vào các nguồn tin chính thức với hy vọng các quan chức sẽ công khai minh bạch.

Khi ông Tập ra tuyên bố "dốc toàn lực", động thái này được coi như "bật đèn xanh" để truyền thông Trung Quốc đưa tin về virus Vũ Hán. Các phóng viên nhanh chóng đến ổ dịch, Caixin và Beijing News đưa ra những bài viết chuyên sâu, một số trong đó phơi bày cách xử lý yếu kém của chính quyền địa phương. Viết trên WeChat từ Vũ Hán, phóng viên Caixin Gao Yu so sánh tình hình hiện giờ với khủng hoảng SARS, nói rằng "sự thiếu minh bạch, giám sát công khai và sự thật đã gây ra thiệt hại lớn cho an toàn công cộng".

Sau khủng hoảng SARS, Trung Quốc đã học được bài học là phải cởi mở, minh bạch về thông tin. Tuy nhiên, các chính sách của ông Tập như quyền lực tập trung vào chính quyền trung ương, kiểm duyệt thông tin và chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt đã khiến nhiều địa phương e sợ khiến Bắc Kinh tức giận nên không dám công khai các thông tin tiêu cực.

Giống như câu thành ngữ, ông Tập "ở xa" chính quyền địa phương và không thể nhanh chóng nắm được thông tin. "Dịch bệnh Vũ Hán cho thấy chuyện gì xảy ra khi nước này phải dựa vào những thông tin bị cắt gọt, được từ từ báo cáo lên lãnh đạo cấp cao thì các biện pháp xử lý thỏa đáng mới được thực hiện", James Griffiths, nhà bình luận của CNN viết.

Phương Vũ (Theo CNN )

Manh mối phát hiện kẻ phóng hoả 5 người chết

Thông tin được đại tá Trang Viết Thanh (Trưởng Công an quận 9) báo cáo với trung tướng Lê Đông Phong (Giám đốc Công an TP HCM) và Phó chủ tịch UBND thành phố Ngô Minh Châu, chiều 23/1.

Lê Hữu Phước đang bị xem xét khởi tố về hành vi Giết người.

Phước tại cơ quan điều tra. Ảnh: Anh Minh.

Đại tá Thanh cho biết, khám nghiệm hiện trường là căn nhà cấp bốn của bà Huệ trong hẻm đường Đỗ Xuân Hợp (quận 9), cảnh sát ghi nhận nhiều đường điện bị hỏng, 2 bàn thờ cũng thắp đầy nhang, xe máy để ngang lối ra vào căn nhà... nên không loại trừ nguyên nhân hoả hoạn từ rò rỉ điện hay nhiên liệu.

Một hướng điều tra khác tập trung vào dấu hiệu tội phạm - tức là vụ cháy có chủ ý. Bà Huệ sống rất lâu ở đây cùng con cháu, thường xuyên mượn nợ. Gần đây có hai nhóm cho vay 5 triệu đồng và 20 triệu đồng nhiều lần đến nhà bà hăm doạ, tạt sơn, để gây sức ép đòi tiền.

Khi có kết quả giám định cho thấy mồi lửa có tác động từ bên ngoài vào trong căn nhà, lực lượng chức năng loại bỏ nguyên nhân tự gây cháy. Cơ quan điều tra nghiên cứu kỹ hơn về các mối quan hệ ngoài xã hội của các nạn nhân. Nhiều băng nhóm được theo dõi nhưng họ không có dấu hiệu bất thường, hoặc có thời gian ngoại phạm.

Đại tá Trang Viết Thanh. Ảnh: Quốc Thắng.

Hướng điều tra chuyển sang các mâu thuẫn khác của gia đình nạn nhân, trong đó từng xích mích với Nguyễn Hữu Phước. Gã đàn ông 38 tuổi này ở sát vách, phía sau nhà bà Huệ và nhiều lần gây gổ vì bị xe máy của gia đình nạn nhân chắn lối đi.

Trích xuất camera an ninh xung quanh khu vực, cảnh sát phát hiện hình ảnh bất thường của Phước trước và sau vụ hoả hoạn. Một người đàn ông mặc áo mưa chạy khỏi hiện trường vụ cháy có nhân dạng giống anh ta. Ngoài ra, Phước nói với mọi người rằng, có nghe tiếng nẹt pô, xe máy chạy rất nhanh trước khi xảy ra cháy nhưng thực tế không có.

Sau nhiều giờ làm việc với cơ quan điều tra, Phước thừa nhận là hung thủ phóng hoả đốt nhà bà Huệ, do thù tức chuyện gia đình bà cho khách đậu xe chiếm lối đi, khiến hắn ra vào khó khăn. Ngoài ra, căn nhà bà Huệ từng là của gia đình Phước, hắn muốn mua lại để mở rộng tiện nghi, giá trị nhà sẽ rất lớn.

Vì hai lý do này, Phước đề nghị bà Huệ bán nhà nhưng không được chấp thuận nên nảy sinh ý định đốt nhà bà này "để hù doạ". Rạng sáng 21/1, Phước mặc áo mưa vì biết xung quanh có nhiều nhà gắn camera, đốt nùi giẻ đã tẩm xăng, ném vào nơi để 4 xe máy - phía trước cửa nhà bà Huệ. Lửa bùng phát dữ dội, lan nhanh vào trong chặn lối thoát của cả gia đình đang say ngủ. Hậu quả là bà Huệ, con gái Lê Trung tâm dịch thuật Thị Tuyết Mai (44 tuổi); 2 con trai và con dâu của bà Huệ tử vong.

Ông Ngô Minh Châu tặng hoa lực lượng phá án. Ảnh: Quốc Thắng.

Đánh giá cao công tác phá nhanh vụ án đặc biệt nghiêm trọng, Phó chủ tịch thành phố Ngô Minh Châu đã khen thưởng Công an quận 9, Phòng cảnh sát Hình sự (PC02), Phòng kỹ thuật hình sự... và các lực lượng khác.

Quốc Thắng